نحوه محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت و دیگر سیستم‌های تهویه هوا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا این محاسبات بر افزایش کارایی، طول عمر دستگاه و بهره‌وری بیشتر کمک می‌کنند. روش‌های مختلفی برای محاسبه دقیق ظرفیت اسپلیت ارائه شده که هرکدام با توجه به کارایی و ابعاد پروژه متفاوت هستند. در این مقاله، به بررسی روش‌های محاسبه ظرفیت سرمایشی داکت اسپلیت می‌پردازیم و با ارائه چند مثال نحوه محاسبه آن را شرح می‌دهیم. این محاسبات برای سایر سیستم‌های تهویه مطبوع مانند چیلرهای تراکمی، کولرهای گازی دیواری و سیستم‌های مرکزی یا VRF نیز قابل استفاده هستند.
اهمیت محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت
انتخاب یک تجهیز مناسب با محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت بسیار حیاتی است. ظرفیت دستگاه تعیین کننده میزان برودتی است که توسط دستگاه تولید می‌شود. اگر ظرفیت دستگاه کمتر از نیاز محیط تهویه باشد، نتیجه آن سرمایش یا گرمایش ناکافی خواهد بود و باعث کاهش طول عمر دستگاه می‌شود. از طرف دیگر، اگر ظرفیت دستگاه بیشتر از نیاز باشد، دستگاه به طور مکرر روشن و خاموش می‌شود و مصرف انرژی افزایش می‌یابد. بنابراین، انتخاب ظرفیت مناسب باعث افزایش طول عمر دستگاه و کاهش مصرف انرژی خواهد شد. شما می‌توانید به هنگام خرید از فروشگاه ما، مجموعه گیلاس، جدول محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت‌ها را مشاهده نمایید و سپس تصمیم‌گیری درستی به عمل آورید.
معرفی روش‌های محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت
چند روش برای محاسبه ظرفیت دستگاه داکت اسپلیت وجود دارد که عبارت‌اند از:
- روش دقیق
- روش سرانگشتی براساس متراژ مفید
- روش سرانگشتی براساس متراژ غیرمفید که فقط برای بخش‌های مسکونی به کار می‌رود.
روش دقیق
برای محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت و سایر سیستم‌های تهویه، روش‌های مختلفی وجود دارد. در روش دقیق، اتلاف حرارت از عوامل مختلف مانند پنجره‌ها، دیوارها، درب اصلی، سیستم روشنایی و کامپیوتری، زاویه تابش آفتاب و طبقات میانی یا آخر مورد بررسی قرار می‌گیرد. این محاسبات به طور دستی یا با استفاده از نرم‌افزارهای مهندسی مکانیکی مثل کریر هپ انجام می‌شوند.
روش دقیق بیشتر برای پروژه‌های بزرگ مانند مراکز تجاری، اداری یا پروژه‌های مسکونی بزرگ استفاده می‌شود. در این پروژه‌ها از سیستم‌های مرکزی مانند چیلر و VRF بهره‌گیری شده و متخصصین به دنبال کاهش هزینه‌های نگهداری و مصرف انرژی هستند.
اما برای سیستم‌های داکت اسپلیت مجزا، روش‌های دیگری برای محاسبه ظرفیت سرمایشی و گرمایشی استفاده شده که از آن‌ها به عنوان روش دوم و سوم یاد می‌شود. این روش‌ها معمولاً ساده‌تر بپده و تمامی افراد می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. در بخش‌های بعدی، به این دو روش می‌پردازیم.
برای بررسی علت ها مختلف روشن نشدن داکت اسپلیت به مقاله علت روشن نشدن داکت اسپلیت مراجعه کنید.
روش سرانگشتی بر اساس متراژ مفید
برای محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت با روش سرانگشتی، مراحل زیر را انجام می‌دهیم:
- اندازه گیری فضای مفید: محاسبه فضای مفید که نیاز به خنک یا گرم کردن دارد.
- تعیین نوع کاربری فضا: نوع کاربری مشخص شده را با استفاده از فرمول مرتبط به جدول محاسبه ظرفیت دامت اسپلیت که اغلب بر روی دفترچه راهنما وجود دارد، تعیین می‌کنیم.
- تعیین ضریب شهر: با توجه به ویژگی‌های هوا در هر شهر، ضریب شهر را انتخاب می‌کنیم.
- محاسبه بار برودتی برای واحدها: با استفاده از فرمول‌های مرتبط به محاسبه، بار برودتی برای واحدهای مسکونی، اداری و تجاری را محاسبه می‌کنیم. (این فرمول‌ها تخصصی هستند و نیازی نیست که لزوما آنان را در اختیار داشته باشید)
- انتخاب ظرفیت‌های داکت اسپلیت: بعد از محاسبه بار برودتی مورد نیاز، ظرفیت مناسب دستگاه داکت اسپلیت را براساس محاسبات قبلی انتخاب می‌کنیم.
روش سرانگشتی بر اساس متراژ غیرمفید
در این روش، محاسبه دقیق ظرفیت اسپلیت لازم نیست و صرفاً این اعداد براساس متراژ غیرمفید واحد مسکونی انتخاب می‌شوند. جهت برگزیدن ظرفیت داکت اسپلیت در پروژه‌های تجاری یا اداری، از جدول زیر استفاده می‌شود. این جدول برای استان‌های تهران، مازندران، اصفهان، مشهد و شیراز مناسب است.
| مساحت غیرمفید واحد مسکونی (برحسب متر مربع) | ظرفیت دستگاه داکت اسپلیت (Btu/hr) |
| از صفر تا شصت متر مربع | 24000 |
| از شصت تا نود متر مربع | 30000 |
| از نود تا صد و بیست متر مربع | 36000 |
| از صد و بیست تا صد و پنجاه متر مربع | 30000+24000 |
| از صد و پنجاه تا دویست متر مربع | 30000*2 |
واحد اندازه‌گیری ظرفیت داکت اسپلیت
محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت با واحد Btu/hr یا تن تبرید (هر تن تبرید معادل Btu/hr 12000) نشان داده می‌شود. این ظرفیت به پارامترهای مختلفی بستگی دارد:
- متراژ فضای مورد نظر
- ارتفاع کف تا سقف
- شرایط آب و هوایی معتدل، خشک و گرم، شرجی)
- ضریب هوای شهر(مثلاً شهر تهران دارای ضریب هوایی ۴۰۰ می‌باشد)
- موقعیت مکانی واحد در طبقات گوناگون آپارتمان
- کاربری ساختمان (مسکونی، اداری و تجاری)
- نوع مصالح و عایق بندی ساختمان
- تعداد و ابعاد پنجره‌های رو به آفتاب
- زاویه تابش آفتاب به پنجره‌ها و دیوارها
- تعداد افراد ساکن و میزان رفت و آمد آن‌ها
انواع ظرفیت‌های داکت اسپلیت موجود در بازار
داکت اسپلیت‌ها با برندها و انواع مختلفی در بازار موجود هستند و ظرفیت‌های مختلفی دارند که به طور زیر می‌باشند:
- ظرفیت ۲ تن تبرید (۲۴۰۰۰ Btu/hr): مناسب برای فضاهای حدود ۴۰ تا ۵۰ مترمربع
- ظرفیت ۵/۲ تن تبرید (۳۰۰۰۰ Btu/hr): مناسب برای فضاهای حدود ۶۰ تا ۸۰ مترمربع
- ظرفیت ۳ تن تبرید (۳۶۰۰۰ Btu/hr): مناسب برای فضاهای حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ مترمربع
- ظرفیت ۵/۳ تن تبرید (۴۲۰۰۰ Btu/hr): مناسب برای فضاهای حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ مترمربع
- ظرفیت ۴ تن تبرید (۴۸۰۰۰ Btu/hr): مناسب برای فضاهای حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ مترمربع
- ظرفیت ۵ تن تبرید (۶۰۰۰۰ Btu/hr): مناسب برای فضاهای حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ مترمربع
چنانچه از ظرفیت هوادهی داکت اسپلیت اطلاعات دقیقی داشته باشید، دیگری نیازی نیست که دو مرتبه ظرفیت‌های داکت اسپلیت را خودتان محاسبه نمایید.
شما می‌توانید انواع داکت اسپلیت را در ظرفیت‌های مورد نیازتان از مجموعه گیلاس خریداری کنید.
چه برندی از داکت اسپلیت برای ۱۰۰ متر مناسب است؟
یکی از رایج ترین سوال ها در در مورد داکت اسپلیت، کدام برند داکت اسپلیت برای فضای 100 متر مناسب است؟
داکت اسپلیت های 30000 با ظرفیت برای فضای 100 متر بهتر هستند در فروشگاه گیلاس انواع برندهای داکت اسپلیت را می توانید بررسی کنید، برند مناسب برای ظرفیت 100 متر عبارتند از:
داکت اسپلیت زانتی
داکت اسپلیت میدیا
داکت اسپلیت گرین
داکت اسپلیت AUX
خرید داکت اسپلیت از فروشگاه تهویه مطبوع گیلاس
نکاتی در مورد تعیین ظرفیت داکت اسپلیت
اولین مورد که باید در زمینه محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت مورد توجه قرار گیرد، شرایط آب و هوایی و منطقه است. در مناطق با آب و هوای معتدل یا شرجی مانند نواحی نزدیک به دریا، داکت اسپلیت می‌تواند بهترین گزینه برای تأمین سرمایش و گرمایش مورد نیاز باشد. مورد بعدی بررسی و توجه به ابعاد و متراژ پروژه و مورد نظر است.
نکته سوم مرتبط با اطراف پروژه است. اگر در کنار آن ساختمان‌های دیگری وجود نداشته باشد یا اگر سقف واحدها بلندتر از حد معمول باشد (خصوصاً طبقه اول و آخر ساختمان)، نیاز به داکت اسپلیت با ظرفیت قدرتمندتری خواهد بود. مورد دیگر مرتبط با نیاز به برق تک فاز یا سه فاز و میزان آمپر برق مصرفی دستگاه است که باید متناسب با توان و مشخصات کنتور برق پروژه باشد.
نکته مورد توجه بعدی عایق بندی در، دیوار و پنجره‌ها است؛ زیرا این موارد می‌توانند باعث هدر رفت دما و انرژی شوند و نیاز به داکت اسپلیت با ظرفیت کمتر یا متوسط را ایجاد می‌کنند. با رعایت تمامی این موارد، می‌توان محاسبه داکت اسپلیت را به درستی انجام داد، طول عمر آن را افزایش داده و همچنین هزینه‌های اضافی و مصرف انرژی را کم کرد. این موارد نه تنها برای داکت اسپلیت، بلکه برای همه سیستم‌های تهویه هوای مطبوع (چه آبی و چه گازی) باید رعایت شوند.
ظرفیت داکت اسپلیت برای انواع واحدها
توصیه می‌شود که در مرحله اول، برای انتخاب ظرفیت مناسب داکت اسپلیت، از مشاوره کارشناسان مجرب در این حوزه استفاده کنید. در ادامه، برخی از ظرفیت‌های موجود برای متراژ‌های گوناگون را ذکر می‌کنیم:
ظرفیت 2 تن تبرید (24000 بی تی یو) مناسب برای فضاهای 40-50 مترمربعی است.
ظرفیت 2.5 تن تبرید (30000 بی تی یو) مناسب برای فضاهای 60-80 مترمربعی است.
ظرفیت 3 تن تبرید (36000 بی تی یو) مناسب برای فضاهای 100-120 مترمربعی است.
ظرفیت 3.5 تن تبرید (42000 بی تی یو) مناسب برای فضاهای 130-140 مترمربعی است.
ظرفیت 4 تن تبرید (48000 بی تی یو) مناسب برای فضاهای تا 160 مترمربعی است.
ظرفیت 5 تن تبرید (60000 بی تی یو) مناسب برای فضاهای 170-180 مترمربعی است.
می‌توانید نمونه‌های مختلف داکت اسپلیت را در سایت گیلاس مشاهده کنید و در نهایت بهترین نمونه را برای خرید انتخاب کنید.
ظرفیت برودتی داکت اسپلیت
در قیاس با اسپلیت، داکت اسپلیت به مراتب ظرفیت بیشتری دارد و در برخی مدل‌ها نیازمند برق تک فاز نمی‌باشد، بلکه از برق سه فاز بهره می‌برد. این اتفاق به دلیل عملکرد مرکزی داکت اسپلیت در تهویه هوا به چند قسمت مختلف رخ می‌دهد، که باعث افزایش ظرفیت آن نسبت به اسپلیت می‌شود. در این روش، به جای نصب یک عدد اسپلیت در هر اتاق یا قسمت، از یک داکت اسپلیت مرکزی استفاده می‌شود تا هوا به صورت متمرکز در چند قسمت مختلف توزیع شود.
به عنوان مثال، اگر مکانی به دو عدد اسپلیت با ظرفیت ۹۰۰۰ و یک عدد اسپلیت با ظرفیت ۲۴۰۰۰ (مجموع ۴۲۰۰۰) نیاز دارد، می‌توان یک داکت اسپلیت با ظرفیت ۳۶۰۰۰ (به دلیل هم‌پوشانی فضاها) به صورت مرکزی نصب کرد و به این سه قسمت هوای سرد و گرم ارسال کرد. چنانچه ۳ اسپلیت به صورت کاملاً جداگانه نصب گردد، هر یک از مدارها دارای یک کمپرسور خواهد بود و تعداد قطع و وصل شدن کمپرسورها ۳ برابر داکت اسپلیت مرکزی جایگزین آن می‌گردد، که این نکته بالا رفتن مصرف انرژی در اسپلیت‌ها را ایجاد خواهد نمود. شما می‌توانید محصول مورد نیاز خود را از مرکز گیلاس تهیه کنید و خیالتان نیز از بابت کیفیت راحت باشد.
روش‌های محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت
در عمل، محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت از سه روش مختلف صورت می‌گیرد؛ روش دقیق که به محاسبه با فاکتورهای مختلف اعم از اتلاف انرژی از پنجره‌ها و دیوارها، سیستم‌های روشنایی و کامپیوتری، زاویه نور خورشید و طبقه میانی یا آخر بودن توجه دارد و دو روش سرانگشتی که به طور تقریبی و بدون در نظر گرفتن جزئیات برآورد ظرفیت را انجام می‌دهند.
روش دقیق نیازمند استفاده از نرم‌افزارهای خاصی بوده و بیشتر برای پروژه‌های بزرگ مناسب می‌باشد. اگر استانداردهای مصرفی رعایت نشود، میزان مصرف برق به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت. این روش ممکن است زمان‌بر و پیچیده باشد، اما نتیجه‌های دقیق‌تری ارائه می‌دهد.
روش‌های سرانگشتی به طور تقریبی و سریع محاسبه ظرفیت را انجام می‌دهند و به جزئیات کمتری توجه دارند. این روش‌ها برای استفاده در پروژه‌های کوچک‌تر یا موارد ساده‌تر مفید هستند، اما دقت آن‌ها کمتر است.
با توجه به اهمیت مصرف انرژی و عدم هدررفت آن، توصیه می‌شود در انتخاب روش محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت، از روش دقیق با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص برای پروژه‌های بزرگ استفاده کنید تا نیاز به برق کمتری داشته باشید و مصرف بهینه‌تری داشته باشید.
انتخاب ظرفیت مناسب داکت اسپلیت
ظرفیت مورد نیاز برای هر محیط می‌تواند متغیر باشد؛ برندهای مختلف داکت اسپلیت ظرفیت‌های مختلفی را از ۲۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ Btu/hr تولید می‌کنند؛ شما می‌توانید آنان را بر اساس نیاز خود خریداری نمایید. اگر خانه شما نیازمند ظرفیت ۵۵۰۰۰ Btu/hr است، باید تصمیم بگیرید که از یک داکت اسپلیت ۶۰۰۰۰ Btu/hr استفاده کنید یا می‌توانید دو عدد داکت اسپلیت ۳۰۰۰۰ Btu/hr را تهیه کنید.
در این شرایط، نقشه خانه و تعداد اتاق‌ها نیز مهم هستند؛ مثلاً اگر خانه شما سه خوابه باشد، بهتر است از دو سیستم داکت اسپلیت (یک سیستم برای پذیرایی و یک سیستم هم برای اتاق‌ها) استفاده کنید. اما اگر پذیرایی بزرگی دارید و دارای دو اتاق خواب هستید، مناسب‌تر است از یک داکت اسپلیت قدرتمند ۶۰۰۰۰ Btu/hr استفاده کنید. اگر جایی می‌توانید یک سیستم ۴۲ هزار Btu/hr را برای پذیرایی قرار دهید و یک سیستم با ظرفیت کمتر را برای اتاق‌ها تهیه نمایید.
در انتخاب ظرفیت‌های داکت اسپلیت، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- اطمینان از واقعی بودن ظرفیت نوشته شده روی دستگاه.
- اگر ۴ طرف خانه خالی است (بدون همسایه)، ظرفیت را بالاتر تهیه کنید.
- ظرفیت بالاتر برای طبقات اول و آخر خانه.
- ظرفیت بیشتر برای سقف‌های مرتفع‌تر از ۳.۵ متر.
- اگر می‌خواهید ظرفیت کمتری را خریداری کنید و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید، عایق‌بندی دیوار و پنجره‌ها بهترین روش ممکن است.
جمع بندی
در متن بالا به مسئله اهمیت ظرفیت داکت اسپلیت در تهویه هوا پرداختیم. ظرفیت مورد نیاز برای هر محیط به عوامل متعددی بستگی دارد و انتخاب صحیح آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. برندهای مختلف داکت اسپلیت ظرفیت‌های متنوعی را ارائه می‌دهند که شما می‌توانید نمونه مورد نظر را از فروشگاه تجهیزات تهویه گیلاس خریداری کنید. همچنین، استفاده از نرم افزارهای مخصوص در محاسبه ظرفیت به شیوه دقیق می‌تواند به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک کند.
نقشه خانه و تعداد اتاق‌ها نیز در انتخاب ظرفیت اهمیت دارد؛ چراکه توزیع بهینه هوا در مختصات مختلف خانه به دقت طراحی و تعیین ظرفیت بستگی دارد.
آگاهی از نکات مهمی نظیر واقعی بودن ظرفیت نوشته شده روی دستگاه، تأثیر همسایه‌ها و ارتفاع سقف بر انتخاب ظرفیت مناسب، به ما کمک می‌کند که تصمیم‌گیری بهتری داشته باشیم.
نهایتاً، انتخاب ظرفیت داکت اسپلیت با توجه به نیازها و ویژگی‌های خاص محیط مورد نظر، باعث افزایش راندمان، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهره‌وری بهتر در تهویه هوا خواهد شد. امیدواریم این مقاله مفید و راه‌گشا برای شما عزیزان واقع شده باشد.